Weer een bijeenkomst op 29 januari??

Er bestaat een kans dat de geplande bijeenkomst op 29 januari in het Oranje Hotel te Leeuwarden kan doorgaan mits er corona-versoepelingen komen op 25 januari. Nog even afwachten dus. Het programma begint om 14.00 uur met uitleg en demonstratie van de zelfbouw-spiegeltelescoop van Meindert de Jong, de huidige penningmeester van de vereniging Gemma Frisius. De hoofdspreker van deze middag is niemand minder dan Prof. Ed van den Heuvel, emeritus-hoogleraar Sterrenkunde van de Universiteit van Amsterdam en Vrije Universiteit van Brussel. Hij heeft talloze binnen- en buitenlandse onderscheidingen mogen ontvangen. De titel van zijn voordracht is: ‘De mogelijkheid van intelligent leven in het heelal’.

Kijktip Omrop Fryslân over Eise Eisinga: woensdag 8 december 20.30 uur

De Thúsakademy organiseert in de decembermaand drie colleges onder het thema ‘De mythe voorbij’. Drie wetenschappers komen colleges geven over de verhalen achter mythes die zij hebben onderzocht en de nieuwe inzichten die dat heeft opgeleverd. Woensdag 8 december gaat Omrop Fryslân van start met wetenschapshistoricus Arjen Dijkstra als spreker, die onderzoek heeft gedaan naar Eise Eisinga. Wat weten we nou eigenlijk over hem, behalve dat hij het Planetarium heeft gebouwd? Eise Eisinga: de man die in alle stilte en bescheidenheid een wonderbaarlijk planetarium bouwde, omdat hij als enige niet geloofde in de apocalyptische preken van een dominee die zonder verstand van zaken het einde van de wereld voorspelde.Het verhaal verder onderzocht Arjen Dijkstra verbaasde zich erover dat dit bekende verhaal nooit verder is onderzocht. Hij dook erin, ploos archieven door, zocht correspondentie en bewijsstukken uit de 18e eeuw. Dat levert heel veel nieuwe informatie op, die de mythe van de eenzame strijder uit Franeker flink voorbij gaat.

Vragen stellen. Heb jij een vraag over de inhoud van het college, of wil je reageren? Dat kan! Stuur jouw vraag tijdens het college door naar 06 –21 43 79 06. Dan probeert Bart Kingma, gastheer van de avond, antwoord te krijgen op jouw vraag.

Thúsakademy ‘De mythe voorbij’ over Eise Eisinga is woensdag 8 december om 20.30 uur live op televisie te zien bij Omrop Fryslân.

Excursie 2021

Op 11 december is er weer een ledenexcursie gepland. Deze staat in het teken van het 75-jarig bestaan van de vereniging. De excursie vindt plaats in Dokkum, de geboorteplaats van Gemma Frisius. U kunt zich hiervoor opgeven bij de secretaris Hans Brandsma per e-mail (secretaris@gemmafrisius.nl) per telefoon (0646032028) of tijdens de komende bijeenkomst op 27 november bij de ingang. Nadere informatie vindt u op EXCURSIE.

nieuw bestuurslid Public Relations

Doordat Tjerk de Haan is gestopt met zijn werk als bestuurslid PR zoeken we voor hem een opvolger onder onze verenigingsleden. Wie voelt zich geroepen om de werkzaamheden van het bestuur te verlichten met het schrijven van korte berichtjes voor onze website, het uitnodigen van de pers via de Uitservice en dergelijke zaken? Meer informatie bij Wicher van der Heide (e-mail: voorzitter@gemmafrisius.nl)

25 september a.s.: eindelijk weer een bijeenkomst? JA!

De feestelijke bijeenkomst, vanwege het 75-jarig jubileum van de Vereniging Gemma Frisius, begint dan om 13.30 uur met koffie/thee en gebak. Sprekers zijn ons erelid Henk Nieuwenhuis (Iets over de geschiedenis van de zonnewijzer) en KNVWS-voorzitter Sebastiaan de Vet (De geologie van planeten).                                                                                                                                               Volgens de laatste corona-maatregelen van 14 september dient u wel in het bezit te zijn van:

  • òf een vaccinatiebewijs (QR-code digitaal of op papier)
  • òf een bewijs van recentelijk herstel van corona (minder dan zes maanden geleden,
  • òf een negatieve testuitslag (niet ouder dan 24 uur).

In ieder geval is er een grotere zaal beschikbaar met een betere ventilatie.

Prof. Kees de Jager overleden

Vandaag, 28 mei 2021, kwam het bericht dat prof. Kees de Jager is overleden. Op 29 april was er nog een online-uitzending voor hem georganiseerd ter gelegenheid van zijn 100-ste verjaardag. Prof. Kees de Jager heeft diverse malen een lezing voor onze vereniging gehouden, het laatst op 26 januari 2019. We verliezen in hem een uiterst bekwaam sterrenkundige, inspirator en aimabel mens.

Wicher van der Heide (voorzitter)

Afstellen Newton-sterrenkijker

Naar aanleiding van de online-lezing van Meindert de Jong op 24 oktober (zelfbouw Newton-telescoop) stuurde Fetze Tigchelaar het volgende bericht:

Al enkele jaren bezit ik een Newton sterrenkijker. Het is een Skywatcher 12 inch in een Dobson-opstelling. Pas onlangs is hij goed afgesteld met behulp van een plastic dop van een Dreft afwasmiddel flaconfles, met een kijkgaatje. De kijker was door de vorige eigenaar reeds afgesteld met een bijgeleverde laser collimator. Hoe ik ook na stelde, de kijker gaf niet een duidelijk scherp beeld. De collimator bezat, achteraf gezien, een afwijking want de rode lichtstraal stond niet precies in het verlengde van de oculair- houder. (Met ronddraaien in de oculair-houder maakte hij een kleine cirkeltje op de grote spiegel). Dit euvel kan ook worden bijgesteld d.m.v. van minuscule schroefjes, maar voordat dat klaar was, waren de batterijen leeg, hield de laser er mee op en kon ik na inbrengen van nieuwe batterijen opnieuw beginnen. Dit heeft zich een paar keren herhaald.

Tot ik een tijdje terug een schroefdop van een Dreft flacon in handen kreeg met een kijkgaatje van 2,5 mm. Ik heb de schroefdop van het afsluitdopje ontdaan en het deel met kijkgaatje op een oculair-buisje geplakt. (zie foto’s)

Nu kijk ik, overdag met de zon in de rug, door de dop naar de grote spiegel en de binnenkant met het kijkgaatje tekent zich mooi af. Daarna projecteer ik, met behulp van de stelschroeven van de grote spiegel, dit gaatje precies op het centrum. Dit gaat ook met behulp van een zaklantaarn in het donker, maar dat is om meerdere reden af te raden. Overdag afstellen gaat het beste. Een eenvoudiger en goedkopere methode om een Newton te collimeren is er volgens mij niet en daarover wil ik de leden van vereniging Gemma Frisius graag informeren.

Fetze Tigchelaar