lezing 29 oktober 2022
Lezing bijeenkomst Gemma Frisius op 29 oktober 2022 in het Oranjehotel te Leeuwarden.
aanwezig 35 personen.
In het voorprogramma vertelde Henk Nieuwenhuis op boeiende wijze, over de rode vlek van Jupiter. Henk is al jaren gefascineerd door deze planeet en maakte in zijn eigen kleine observatorium al vanaf 1964 tekeningen van zijn observaties. De atmosfeer van 
Jupiter is één grote werveling van gassen, maar de rode vlek blijft altijd op dezelfde plaats. De vlek is waarschijnlijk een anticycloon, een soort kolom gassen die boven de atmosfeer van Jupiter uitsteekt, maar wat de vlek nu precies is, daar is men nog niet helemaal achter. De rode
kleur wordt veroorzaakt door ammoniumhydrosulfide en ethyleen.
De Web telescoop maakt tegenwoordig erg mooie beelden van de planeet Jupiter.
Het was een interessante lezing en na afloop bedankte voorzitter Wicher van der Heide Henk Nieuwenhuis en overhandigde hem het traditionele suikerbrood.
De hoofdlezing was van Edwin Matlener en ging over Betelgeuze, de meest nabije rode reus
Matlener begon zijn lezing met een kleine uitleg over hoe dit sterrenbeeld aan zijn naam kwam. Via de Griekse mythologie kreeg dit sterrenbeeld een Arabische naam, die later verbasterd werd tot Betelgeuze. 
Betelgeuze’s helderheid kent een soort golfbeweging, maar in 2020 was hij ineens drie keer zwakker dan anders. Men dacht toen dat Betelgeuze een supernova zou kunnen worden, maar daar is men weer op teruggekomen.
Matlener heeft aan de hand van schema’s uitgelegd hoe de helderheid en de grootte van sterren worden berekend. Dit gebeurt met kleurenschema’s.
Rood betekent dat een ster “koel” is, geel is van een gemiddelde hitte en is een ster blauw, dan is hij erg heet. Conclusie van de lezing: men verwacht dat Betelgeuze een supernova wordt tussen nu en 100.000 jaar. Waarschijnlijk zullen wij het niet meer meemaken, al zouden Edwin en de meeste aanwezigen dat natuurlijk wel prachtig vinden. Na afloop bedankte de voorzitter Edwin en ook hij kreeg een lekker suikerbrood.
