Elk jaar organiseert de Vereniging Gemma Frisius voor de leden een bezoek aan een relevant museum of expositie.
Ledenexcursie 2024 op 20 april naar Utrecht. Op het programma staan Het Catharijneconvent met de tentoonstelling “De schepping van de wetenschap” (met o.a. boeken van Copernicus en Galilei), een lunch in het museumcafé en bezoek aan de oude sterrenwacht De Sonnenborgh. Opgave bij de penningmeester Jacob Dijkstra per e-mail: penningmeester@gemmafrisius.nl of tijdens de bijeenkomst van 23 maart a.s.
De koffie/thee met koek stond om 10.30 uur klaar in restaurant BuitengewoonGoed, direct gelegen onder de indrukwekkende koepel van de Publiek
ssterrenwacht Hellendoorn. Daar hadden de 21 excursiedeelnemers wel trek in na een flinke autorit vanuit Friesland. Om 11.00 uur begon het programma met een inleiding door voorzitter Cor Kolthof van de sterrenwacht. Hij deed uit de doeken hoe het fraaie gebouw tot stand kwam en in 2013 in gebruik werd genomen. Er worden o.a. cursussen gegeven en sterrenkijkavonden en presentaties georganiseerd. Men richt zich op een breed publiek maar ook op groepen en verenigingen zoals bijvoorbeeld onze Vereniging Gemma Frisius. Vervolgens werd onze groep in tweeën gedeeld: de ene groep kreeg een presentatie 
in het planetarium en de andere groep klom de trap op naar de koepel met een indrukwekkende Meade spiegeltelescoop van 406 mm (brandpuntsafstand van 4064 mm!) waaraan ook een Takahashi-refractor gemonteerd was. Ook in de koepel waren twee zonne-telescopen opgesteld en dankzij het zonnige weer was het mogelijk de zonnevlekken en het zonnespectrum met fraunhofer-lijnen waar te nemen. In de controlekamer, een verdieping, konden we nog een blik werpen op het radiosignaal, afkomstig van de zon en opgevangen door een forse schotelantenne, waarnemen. Vervolgens werden de groepen omgewisseld zodat iedereen het complete programma heeft kunnen volgen.
Terug in het restaurant werden de reeds persoonlijk bestelde broodjes en drinken snel geserveerd zodat we om 14.00 uur klaar stonden voor het laatste onderdeel van deze excursiedag. Willem Zuethoff gaf een boeiende lezing over het ontstaan van de Sallandse Heuvelrug die zijn vorm kreeg tijdens de voorlaatste ijstijd, het Saalien (van 238.000 tot 126.000 jaar geleden). 
Vervolgens maakten we een wandeling naar een mooi uitzichtspunt waarbij Willem Zuethoff uitleg gaf over het landschap en onze vragen deskundig beantwoordde. Een uur later dan gepland reden we terug naar Friesland, terugkijkend op een boeiende en zo te horen een geslaagde excursiedag!EXCURSIE 2023De eigen bijdrage voor deze excursie is €10 voor leden en €20 voor niet-leden.
Niet gehinderd door winters weer in de vorm van matineuze sneeuwjachten en hagelbuien –april doet wat hij wil- stonden afgelopen zaterdag 13 april om 10.30 uur 17 enthousiaste leden van Gemma Frisius voor de deur van het Observeum te Burgum, doel van de jaarlijkse excursie!
Voor ‘oudgedienden’ een vertrouwde locatie, maar desalniettemin toch weer interessant vanwege de recente 
uitbreiding met een heus (koepelvormig) planetarium, waar een 360 graden beeld van ons zonnestelsel en de wonderen van het Heelal, middels HD-filmmateriaal werd vertoond. Prachtig, maar o wee degene die snel last heeft van duizelingen, want dan komt het niet goed in de dome! Gelukkig was het merendeel van de groep goed bestand tegen deze ‘beproeving’ en werd er volop genoten van de presentatie. Voor “Burgum” ook een mooie aanwinst, waar ze terecht mee gefeliciteerd kunnen worden!
De dag begon met een hartelijke ontvangst met koffie & koek door de 
mensen van het Observeum, waarna Hans Molema, sinds jaar en dag één van de lokale drijvende krachten, de groep meenam op een ‘Reis door het Heelal’. Met deze lezing, gebaseerd op oude prenten van Kees Boeke, onderwijzer te Bilthoven, werd een meer dan overweldigend idee gegeven van de enorme afstanden en tijdspannen in het heelal. Om de adem bij in te houden!
Hoog tijd daarna voor de inwendige mens: met een prima en smakelijke, door restaurant De Pleats verzorgde lunch, werd een goede basis gelegd voor het 
aanvatten van het middagprogramma, dat –naast de reeds gememoreerde voorstelling in het nieuwe planetarium- bestond uit een eveneens door Hans Molema verzorgde lezing over ‘De actuele sterrenhemel, sterrenbeelden en een beschouwing rond de Friese amateur-astronomen en bouwers van sterrenkijkers’.
Illustere namen passeerden de revue: Eise Eisinga, Arjen Roelofs, Harke Terpstra en –van meer recente datum- Hendrik-Jan van Oort. Elk autoriteit op hun gebied, hetgeen ook gezegd kan worden van Bauke Miedema, bouwer van de grote telescoop van “Burgum” en als zodanig hét pronkstuk van de Sterrenwacht! Nadat hij nog de nodige geïnteresseerde vragen en opmerkingen voorgelegd kreeg, mocht Hans Molema 
uiteindelijk een meer dan terecht royaal applaus èn suikerbrood in ontvangst nemen! Voor wie nog energie had, was er tenslotte nog de gelegenheid om de expositie van telescopen en een prehistorische voorstelling in het streekmuseum te bezoeken.
Al met al een –wederom- zeer geslaagde excursie, mede door de gastvrije en enthousiaste inzet van de mensen van “Burgum”! Waarbij niet alleen de kennis over allerlei ter zake doende sterrenkundige thema’s werd opgefrist of verrijkt, maar ook de onderlinge band tussen de leden eens te meer verstevigd werd. Een mooie afsluiting van het seizoen 2018/’19, wat heet!
Bij deze, iedereen namens het bestuur een fijne zomer-/vakantieperiode toegewenst en graag tot ziens in het nieuw seizoen!
Een bezoek aan de Blauw-sterrenwacht van de Rijksuniversiteit Groningen en een bezoek aan SRON, Netherlands Institute for Space Research, waren op 28 april 2018 ons reisdoel. Door het aantrekkelijke programma èn de korte reisafstand hadden zich maar liefst 25 leden van Vereniging Gemma Frisius aangemeld voor de excursie. Tussen 10.00 en 10.30 uur werden we gastvrij onthaald door Marlies van de Weijgaert (RUG) met koffie/thee en koek in het prachtige gebouw de Bernouilliborg.
De eerste lezing door Nick Oberg over exoplaneten (o.a. Trappist systeem) maakte indruk, mede door de prachtig getekende powerpointpresentatie.
Vanwege het aantal deelnemers werd de rondleiding bij de Blauw-sterrenwacht in tweeën gesplitst. De 40-cm spiegeltelescoop wordt voornamel
ijk voor practicumdoeleinden door studenten wordt gebruikt. Op de binnenkant van de koepel projecteerde Marlies fraaie opnames van het heelal die met deze telescoop zijn gemaakt. Daarna was het tijd voor de prima lunch.
Het bezoek aan SRON gebeurde ook weer in twee groepen. Door twee enthousiaste wetenschappers 
werd uitleg gegeven over ALMA, Atacama Large Millimeter Array, te Chili. Dit p
rojekt bestaat uit 66 radiotelescopen waarmee zeer gedetailleerde opnames gemaakt kunnen worden van bijvoorbeeld lage temperatuur stofschijven rond planeten in wording. De apparatuur hiervoor wordt ontwikkeld en getest bij SRON.
Conclusie: een geslaagde excursiedag dankzij de gastvrijheid en grote inzet van de RUG-mensen!
Excursie 2017
De uitbreiding en vernieuwing van het Koninklijke Eise Eisinga Planetarium te Franeker was een goede aanleiding om als vereniging weer eens een kijkje te komen nemen. ‘s Morge
ns om 10 uur op 22 april 2017 verzamelden zich 16 leden van onze vereniging in de nieuwe entree. Vervolgens konden we direct doorlopen naar de woonkamer met het Planetarium waar tekst en uitleg werd gegeven 
door een 
medewerkster van het Planetarium. Maar in ons gezelschap bevond zich ook Henk Nieuwenhuis, oud-conservator van het Planetarium, die op zeker moment de aanwijsstok overnam en onze vragen uitgebreid beantwoordde op zijn eigen enthousiaste manier. Ondertussen gaf Henk met de aanwijsstok de 
datumwijzer aan het plafond nog een tikje zodat deze weer in de goede richting stond. Dit mag natuurlijk alleen Henk doen! 
Na deze uitleg verspreidde ons gezelschap zich over de diverse ruimtes 
waarbij we zorgden dat we in de buurt van Henk bleven om maar zo veel mogelijk informatie en anekdotes van hem op te vangen.
Omstreeks 12 uur moest Henk ermee stoppen wegens andere verplichtingen en vervolgens kreeg Henk een zeer welverdiend applaus. En menigeen zuchtte dat we hier nog lang niet uitgekeken en uitgeleerd waren. Daarna was er voor de liefhebbers nog een broodje met koffie of ging men weer huiswaarts. Einde van een geslaagd bezoek aan ons schitterende en indrukwekkende Friese Planetarium “vlak om de hoek”!
Excursie 2016
bezoek aan de beroemde radiotelescoop.
Om 10.30 uur werden we in de controlekamer gastvrij met koffie onthaald door o.a. rondleider Roy Smits, radioatronoom bij ASTRON, maar ook actief voor de amateurvereniging CAMRAS die de radiotelescoop tegenwoordig beheert.Direct na de koffie gingen we weer naar buiten om vanaf de begane grond de indrukwekkende telescoop te bekijken en om te luisteren naar Roy die allerlei wetenswaardigheden over de telescoop vertelde. Terug in de controlekamer werd de schotel gericht op een pulsar. Bij dit richten draait de gehele controlekamer mee (zo kunnen de astronomen genieten van een steeds andere blik over de mooie Dwingeloose heide!). Heel bijzonder om het pulsarsignaal, afkomstig van een neutronenster op een paar duizend lichtjaar afstand, rechtstreeks te kunnen zien en horen!
Omstreeks 12.30 uur vertrokken we naar het dichtbij gelegen restaurantje De Bospub waar de soep, broodjes, uitsmijters
![20160423_104451[1]](http://www.sterrenkunde.nl/knvws-friesland/wp-content/uploads/2014/05/20160423_1044511.jpg)
en pannekoeken ons goed smaakten.![20160423_110801[1]](http://www.sterrenkunde.nl/knvws-friesland/wp-content/uploads/2014/05/20160423_1108011.jpg)
Een uur later reden we met ons allen naar Zwiggelte voor een wandeling over het Melkwegpad naar de Westerbork Synthese Radio Telescoop (WRST) die gebouwd is op het terrein van Voormalig Kamp Westerbork. Deze serie radiotelescopen wordt bestuurd door ASTRON vanuit Lhee/Dwingeloo. Een bezoek aan de (voormalige) controlekamer terplekke was niet mogelijk.Omstreeks 16.00 uur reed ieder weer huiswaarts. Einde van een geslaagde excursie dankzij de uitstekend verzorgde en gastvrije rondleiding in Dwingeloo. En we hadden ook het weer mee: droog en af en toe een zonnetje.
![20160423_153235[1]](http://www.sterrenkunde.nl/knvws-friesland/wp-content/uploads/2014/05/20160423_1532351.jpg)
![20160423_111313[1]](http://www.sterrenkunde.nl/knvws-friesland/wp-content/uploads/2014/05/20160423_1113131.jpg)
Informatie over de radiotelescoop zie www.astron.nl en camras.nl.Excursie 2015
Op 30 mei 2015 vertrokken we met twee volle auto’s naar Den Haag om een bezoek te brengen aan het Louwman Museum. Dit splinternieuwe, bijzonder vormgegeven museum is opgericht door de drie gebroeders Louwman, die elk hun eigen collectie in het museum onderbrachten. Naast ‘s werelds oudste privécollectie automobielen is er een kunstverzameling en een uitgebreide collectie oude telescopen. Speciaal voor deze collectie telescopen, verzameld en beheerd door Peter Louwman, brachten wij een bezoek aan Den Haag.
Tijdens de lunch in het fraaie restaurant werden we gastvrij ontvangen door Peter Louwman zelf. Vervolgens werden we door hem persoonlijk en zeer deskundig rondgeleid langs de grote verzameling oude telescopen (waaronder een Rienks en een Van der Bild), binocles en een handgeslepen lens van Christiaan Huygens. Met de sluitingstijd van het museum kwam ook een eind aan ons zeer geslaagde bezoek aan dit bijzondere museum. Bijgaande reeks foto’s van Dick de Vroet geeft een impressie van deze dag.
Zie voor nadere informatie ook www.louwmanmuseum.nl.
Excursie 2014
Op 24 mei 2014 organiseerde Gemma Frisius voor de leden een bezoek aan het IJstijdenmuseum te Buitenpost. Het adres van dit museum is Schoolstraat 29b met telefoonnummer 0511544040. Zie: www.ijstijdenmuseum.nl.
Excursie 2013
In 2013 organiseerde Gemma Frisius voor de leden een bezoek aan het LWL-Museum für Naturkunde (Westfälisches Landesmuseum mit Planetarium) te Münster, Duitsland, zie www.lwl-Naturkundemuseum-Muenster.de.
Excursie 2012
De excursie van het jaar 2012 was een bezoek aan het herbouwproject ‘expeditieschip Willem Barentsz’ te Harlingen.
1 Comment for “EXCURSIE”
De ledenexcursie op 13 april a.s. – Vereniging Gemma Frisius, Afdeling Friesland van de Koninklijke Nederlandse Vereniging voor Weer- en Sterrenkunde
says:[…] De ledenexcursie gaat naar het Observeum ofwel het Streekmuseum/Volkssterrenwacht te Burgum. Nadere informatie volgt op de bijeenkomst van 30 maart a.s. en op deze website onder de kop excursie […]